آشنایی با واحد پول سوریه
لیر سوریه یا پوند سوری، واحد پول کشور سوریه است که توسط بانک مرکزی این کشور صادر می‌شود. در نشانه‌شناسی واحد پول رسمی کشورها، لیر سوریه با نماد LS یا £bS شناخته شده است. همچنین در بازار جهانی، لیر سوریه با کد اختصاری SYP معرفی می‌شود.
لیر یا پوند سوریه به ۱۰۰ قیرش قابلیت تقسیم دارد. قرش یا قیرش به‌عنوان واحدهای کوچک پول سوریه، به صورت جمع قروش نیز نامیده می‌شود.
قبل از سال ۱۹۴۷ کلمه قرش با حرف عربی ع در هجای اولیه تلفظ می‌شد. پس از مدتی تلفظ این کلمه به شکل قرش و قروش درآمد. اسکناس لیری تا سال ۱۹۵۸ در صفحه روبه‌رو به عربی و در پشت به فرانسوی صادر می‌شد. پس از سال ۱۹۵۸ در قسمت معکوس آن، از زبان انگیسی استفاده شد. بنابراین سه نام متفاوت برای لیر سوریه وجود دارد. همچنین تا زمان استقلال کامل سوریه، سکه ها با دو زبان عربی و فرانسه ضرب می‌شدند.
تاریخچه لیر سوریه
در دوره‌ای از تاریخ که سوریه بخشی از امپراطوری عثمانی بود و تا ۴۰۰ سال به طول انجامید، لیر عثمانی واحد پول اصلی این کشور محسوب می‌شد.
به دنبال سقوط امپراتوری و قرار‌گرفتن سوریه زیرسلطه یک حاکم از سوی فرانسه، پوند مصر در سرزمین‌های تحت فرمان فرانسه و انگلیس ازجمله لبنان و فلسطین استفاده شد.
دولت فرانسه با در دست گرفتن اختیارات جداگانه از لبنان و سوریه، سعی در جایگزینی ارز مصری داشت. بر این اساس به یک بانک تجاری وابسته به فرانسه در بانک عثمانی، اختیار صدور ارز را برای سرزمین‌های زیر سلطه جدید اعطا کرد.
پوند یا لیر در سال ۱۹۱۹ معرفی شد و با ارزش ۲۰ فرانک فرانسه در اختیار سوریه قرار گرفت. با تحول وضعیت سیاسی لبنان، بانک دو سیری یا همان بانک وابسته به فرانسه در عثمانی، به بانک سیری و گرند لیبان BSL تغییر نام داد. بانک مذکور به‌عنوان بانک رسمی برای لبنان و سوریه موظف به انجام فعالیت بود.
BSL، پوندی سوریه‌ای و لبنان را به مدت ۱۵ سال حمایت کرد. این عرضه و حمایت از سال ۱۹۲۴ آغاز شد.
دو سال قبل از انقضا دوره ۱۵ ساله، BSL پول لبنان و سوریه را به دو ارز جداگانه تقسیم کرد. البته که هنوز این دو ارز، در هر دو کشور به جای یکدیگر استفاده میشوند.
در سال ۱۹۳۹ بانک BSL به Banque de Syrie et du Liban تغییر نام داد. همچنین در سال ۱۹۴۱ در نتیجه اشغال سوریه توسط نیروی انگلیس و آزاد فرانسه، فرانک فرانسه با پوند انگلیس جایگزین شد.
این جایگزینی نرخی معادل ۸.۸۳۱۲۵ پوند یا لیر سوریه در مقابل ۱ پوند انگلیس به جای گذاشت. این نرخ بر اساس نرخ تبدیل قبل از جنگ بین فرانک و استرلینگ بود.
لیر سوری و صندوق بین‌المللی
در سال ۱۹۴۶ به دنبال کاهش ارزش فرانک، لیر بار دیگر با نرخ ۱ پوند برابر با ۵۴.۳۵ فرانک، به واحد فرانک تغییر یافت.
یک سال بعد سوریه به صندوق بین المللی پول پیوست و واحد خود را به دلار آمریکا با نرخ ۲.۱۹۱۴۸ لیر برابر با یک دلار متصل کرد. این نرخ تا سال ۱۹۶۱ حفظ شد.
ارزهای لبنان در کنار نرخ موازی بازار سیاه که منعکس‌کننده نرخ واقعی لیر سوری بودند در اردن و لبنان مشغول به کار شدند. در واقع این فعالیت به‌منظور تجارت ارز سالم در این مناطق صورت گرفت.
بنابراین بازار شکوفا شد؛ زیرا همه ازجمله شرکت‌های دولتی و بخش‌های دولتی به آن نیاز داشتند. نرخ بازار سیاه به‌طور چشمگیری از نرخ رسمی دهه ۱۹۸۰ متفاوت شد.
در ژوئیه ۲۰۰۷ ارزی که با تفاوت‌های فراوان نیازهایی را برآورده کرده بود، به صندوق بین‌المللی پول SDR با حقوق برداشت ویژه متصل شد.
جنگ داخلی سوریه و تاثیر آن بر لیر
در نتیجه جنگ داخلی سوریه که در سال ۲۰۱۱ آغازشد، یک صعود به سمت کشورهای نزدیک ازجمله لبنان، اردن و ترکیه صورت گرفت. علاوه بر این سوریه تحت تحریم‌های ایالات متحده، اتحادیه اروپا و کشورهای دیگر از نظر سیستم مالی جهانی بسته شد.
سوریه برای دور زدن تحریم‌ها، معاملات خارجی را از طریق بانک‌های کشورهای همسایه به‌ویژه لبنان انجام می‌داد. در نتیجه نرخ ارز رسمی به‌طور قابل توجهی در این کشور خراب شد.
تخریب نرخ ارز رسمی لیر سوریه به شکلی شد که در مارس ۲۰۱۱ ، هر دلار برابر با ۴۷ لیر بود. این ارزش به ۵۱۵ لیر در برابر یک دلار، در سال ۲۰۱۷ سقوط کرد.
در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۹ بشار اشد در مصاحبه‌ای عنوان کرد:
«یکی از عواملی که مردم از آن آگاه نیستند این است که آزادسازی یک منطقه لزوما به لیر سوریه خدمت نمی‌کند؛ زیرا با آزادسازی یک منطقه ما دسترسی آن به دلارهایی را که به تروریست‌ها برای تامین نیاز‌های آنان پرداخت شده بود، از بین می‌بریم. این یکی از ابزارهایی است که از آن بهره‌مند شدیم. منظور من این است که همه چیز مطلق نیست و ما نمی‌توانیم بگوییم که تروریست در این زمینه به ما خدمت کرده است. هر مرحله مثبت، تاثیر مثبتی ندارد. به همین دلیل می‌گوییم که موضوع پیچیده است.»
سکه های لیر سوریه
در سال ۱۹۲۱، سکه‌های نیکل یک دوم قیرش و پس از آن در سال ۱۹۲۶ آلومینیوم- برنز ۲ و ۵ قیرش معرفی شد.
در سال ۱۹۲۹ نیکل- برنج ۱ قیرش و نقره ۱۰، ۲۵ و ۵۰ قیرش و در سال ۱۹۴۰، یک دوم قیرش نیکل- برنج و سپس ۱ قیرش روی و آلومینیوم- برنز به مردم عرضه شد.
در طول جنگ جهانی دوم سکه‌های اضطراری برنج یک قیرش و آلومینیوم ۲ قیرش صادر شدند. این قطعات به صورت تولید خام و بدون تاریخ در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گرفت.
ضرب سکه‌های جدید بین سال‌های ۱۹۴۷-۱۹۷۸ در قالب یک دوم،۱، ۲، ۵، ۱۰، ۲۵ و ۵۰ قیرش انجام شد. قیرش‌های یک دوم، ۵ و ۱۰ از جنس نیکل و باقی قیرش ها نقره‌ای آلومینیوم برنز در سال ۱۹۶۰ جایگزین نیکل شدند.
در سال ۱۹۹۶ به دنبال تورم بالا، سکه‌های جدید در واحد ۱، ۲، ۵، ۱۰، ۲۵ لیری به بازار آمدند. در سال ۲۰۰۳ سکه‌های ۵، ۱۰، ۲۵ لیری همراه با تصاویر نهفته صادر شد.
در تاریخ ۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸، بانک مرکزی سوریه یک سکه ۵۰ لیری سوریه برای گردش عموم و همچنین جایگزین اسکناس معرفی کرد.
اسکناس های لیر سوریه
اسکناس‌های یک لیری در سال ۱۹۸۲ صادر شد. در سال ۱۹۱۹ بانک سوریه، قیرش‌های ۵، ۲۵، ۵۰تایی ارائه داد. به دنبال ارائه اسکناس‌های مذکور، در سال ۱۹۲۰، قیرش ۱، ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ نیز ارائه داده شد.
در سال ۱۹۲۵ بانک Banque de Syrie et du Liban شروع به صدور اسکناس کرد. با شروع این صدور، فرقه‌های زیر ۲۵ قیرش متوقف شد. تا سال ۱۹۳۰ هیچ اسکناس زیر ۱ لیر صادر نشد. همچنین بین سال‌های ۱۹۴۲ الی ۱۹۴۴، دولت نمونه‌هایی برای ۵، ۱۰، ۲۵ و ۵۰ قیرش معرفی کرد.
در اوایل دهه ۱۹۵۰، نمونه‌های بدون تاریخ از طرف انتشارات دبیری سوریه با معادل ۱، ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ لیر صادر شد.
در سال ۱۹۵۸ زبان فرانسوی از اسکناس حذف و انگلیسی جایگزین آن شد. نمونه‌های ۱، ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۱۰۰ و ۵۰۰ لیر سوریه در این سال به بازار آمد. در سال ۱۹۶۶ طرح اسکناس‌های ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ لیری تغییر کرد.
در سال ۱۹۷۶و ۱۹۷۷ طرح‌ها برای همه فرقه‌ها به جز اسکناس ۵۰۰ لیری نیز تغییر یافت.
در سال ۱۹۹۸ سری جدی اسکناس‌ها در قالب‌های ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ لیری وارد بازار شد.
در سال ۲۰۰۹، اسکناس‌های ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ لیری با طراحی کاملا جدید، در اختیار عموم قرار گرفت.
در سال ۲۰۱۴ اسکناس ۵۰۰ لیری و به دنبال آن در سال ۲۰۱۵ اسکناس لیری با طرح جدید منتشر شد.
اسکناس‌های ۲۰۰۰ لیری جدید نیز در سال ۲۰۱۷ معرفی شدند.
در تاریخ ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۰، بانک مرکزی سوریه، سری جدید از اسکناس‌ها را به ارزش ۵۰، ۱۰۰ . ۲۰۰ پوند یا لیر سوریه صادر کرد. این اسکناس‌ها توسط رابرت کالینا، طراح اتریشی طراحی شده‌اند.
بانک مرکزی سوریه به ترتیب در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، اسکناس ۵۰۰ لیری و ۱۰۰۰ لیری جدید صادر کرد.
وارونه عکس نمونه جدید ۱۰۰۰ لیری، تصویری از یک موزاییک رومی در دیرالعداس است. در سال ۲۰۱۷ عکس بشار اسد به اسکناس ۲۰۰۰ لیر سوریه نیز اضافه شد.
نتیجه گیری
لیر سوریه امروزه واحد اصلی پول کشور سوریه شناخته می‌شود. این واحد را امروزه برخی با نام پوند سوری و برخی با نام لیر سوری می‌شناسند.
در گذر تاریخ، واحد پول سوریه همانند تاریخ کشور سوریه، دستخوش تغییرات گوناگونی بوده است. این تغییرات انواع استعمار‌ها را شامل می‌شود. استعمارهایی که نه تنها با نابودی پول کشور، بلکه نابودی مردمان این کشور همراه بوده است.
سوریه کشوری همیشه در بند، پس از مستقل شدن از دولت عثمانی، تا سالیان متمادی از واحدهای پولی که عثمانی تعیین کرده بود، استفاده می‌کرد.
پس از استقلال و ماجرا‌های جنگ داخلی، این کشور موفق شد در سال ۲۰۱۷ اسکناس و سکه‌هایی را زیر نظر مدیریت بشار اسد و بانک مرکزی سوریه در اختیار مردم قرار دهد.
اگرچه که واحد پول سوری و همچنین خود این کشور، همچنان در معرض انواع گوناگون تعارض‌های اقتصادی و دخالت بیگانگان قرار دارد؛ اما توانسته است اقتصادی گریزناپذیر را به شکل بد یا خوب برای مردم خود رقم بزند.
ترتیبی که برای خواندن مقالات” ارز “به شما پیشنهاد می‌کنیم:
